Չհարկվող և հարկվող եկամուտներ ֆիզիկական անձանց համար
Մարդը կարող է ստանալ տարբեր տեսակ եկամուտներ, որոնցից ոչ բոլորի համար պետք է ներկայացնի եկամուտների տարեկան հայտարարագիր։ Հարկվող եկամուտներից ամենատարածվածը աշխատավարձն է, հարկվող է նաև բնակարանի վարձակալությունից ստացվող եկամուտը, դիվիդենտը և մի շարք այլ եկամուտներ։
Չհարկվող եկամուտները՝ հարկային լեզվով ասած նվազեցվող եկամուտներն են։ Չհարկվող է, օրինակ՝ Ձեր հարազատից, ընկերոջից կամ մեկ այլ անձից ստացված նվերը՝ թեկուզ դրամական տեսքով։ Չհարկվող եկամուտ են նաև ապահովագրական հատուցումները, ալիմենտները, ժառանգությամբ ստացվող գույքը և այլն։
Այս ամենը պետք է իմանալ, քանի որ Դուք 2024 թվականի համար պետք է ներկայացնեք եկամուտների տարեկան հայտարարագիր, հակառակ դեպքում կառաջանա վարչական պատասխանատվություն՝ նախազգուշացում՝ 5000- 50 000 դրամի չափով։
Եկամուտների տարեկան հայտարարագիր պետք է ներկայացնեն ՀՀ քաղաքացի և ՀՀ ռեզիդենտ բոլոր այն քաղաքացիները, ովքեր՝
- 2024 թ․-ի ընթացքում հանդիսացել են վարձու աշխատող;
- 2024թ․-ի ընթացքում հանդիսացել են քաղաքացիաիրավական պայմանագրով ծառայության մատուցող;
- ունեն ընկերության 20 տոկոս և ավել բաժնետոմս;
- ունեն 2023թ.ի արդյունքներով 1.0 մլրդ. դրամ և ավելի համախառն եկամուտ հայտարարագրած ՀՀ ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպության թեկուզ մեկ բաժնետոմս;
- ստացել են 2024 թ․-ի ընթացքում 20 մլն դրամ և ավել փոխառություն;
- զբաղեցնում են պետական և հանրային պաշտոններ։
Ստացիր 50-100 հազար ՀՀ դրամ փոխհատուցում՝ հայտարարագրելով քո եկամուտները 2025 թ․ին
Եկամուտների տարեկան հայտարարագիր ներկայացնելուց հետո հնարավորություն է տրվում ստանալու 50-100 հազար ՀՀ դրամ փոխհատուցում։
Հայտարարագիր ներկայացնող ՀՀ քաղաքացի ֆիզիկական անձը սոցիալական ծախսի փոխհատուցումից կարող է օգտվել, եթե՝
- ձեռք է բերել առողջության ապահովագրական փաթեթ՝ Հայաստանում գործող ապահովագրական ընկերություններից
- ուսման համար կատարել է վճարումներ Հայաստանում գործող կրթական հաստատություններում (նախադպրոցական, տարրական, հիմնական, միջնակարգ, նախնական մասնագիտական (արհեստագործական), միջին, բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթական ծրագրերի մասով կատարված ուսման վճարները)։
ՀՀ քաղաքացի ֆիզիկական անձը փոխհատուցման հնարավորությունից օգտվելու համար, սոցիալական ծախս կատարելիս, պետք է ծառայություն մատուցողից, այսինքն՝ ապահովագրական ընկերությունից կամ կրթական հաստատությունից պարտադիր պահանջի հաշվարկային փաստաթուղթ։ Իսկ ծառայություն մատուցողը՝ ապահովագրական ընկերությունը կամ կրթական հաստատությունը պետք է դուրս գրի հաշվարկային փաստաթուղթ «Էլեկտրոնային հաշվարկային փաստաթղթեր» համակարգից՝ լրացնելով ծառայությունների մատուցման, աշխատանքների կատարման հաշվարկային փաստաթուղթը։
Միաժամանակ, անհրաժեշտ է ծառայություն մատուցողին ներկայացնել անձը հաստատող փաստաթուղթը և հանրային ծառայության համարանիշը։
Իսկ այն դեպքում, երբ սոցիալական ծախսը կատարվում է հայտարարագիր ներակայացնող ֆիզիկական անձի ընտանիքի անդամի համար, ապա պետք է ներկայացնել՝
- ընտանիքի անդամի անձը հաստատող փաստաթուղթը և հանրային ծառայության համարանիշը
- ընտանիքի անդամ հանդիսանալու փաստը հիմնավորող փաստաթղթերը (ամուսնու դեպքում՝ ամուսնության վկայական, ծնողի դեպքում՝ ծնողի՝ անձը հաստատող փաստաթուղթ և հայտարարատուի ծննդյան վկայական, զավակի դեպքում՝ ծննդյան վկայական, որդեգրողի, որդեգրվածի դեպքում՝ որդեգրելու կամ որդեգրվելու համապատասխան հիմքը հաստատող փաստաթուղթ)։
Պետք է նշել նաև՝ եթե հայտարարատուն տարվա ընթացքում օգտվել է հիփոթեքի եկամտային հարկի գումարի հետ վերադարձի հնարավորությունից, եկամտային հարկի ամբողջ գումարի չափով, ապա այդ դեպքում չի կարող օգտվել սոցիալական ծախսի փոխհատուցումից։
Փաստեր, որոնք պետք է իմանալ 2025թ․ի եկամուտների համընդհանուր հայտարարագրման մասին
1․ Ինչո՞ւ է ներդրվում այս համակարգը․
Ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման նպատակն է․
- Բարելավել հարկային հավաքագրումը,
- Ապահովել տնտեսության թափանցիկությունը,
- Կրճատել ստվերային շրջանառությունը։
2․ Ովքե՞ր պետք է հայտարարագիր ներկայացնեն․
- Կամայական գրանցված աշխատողները։
3․ Որտե՞ղ և ինչպե՞ս ներկայացնել․
Հայտարարագրերը պետք է ներկայացվեն https://self-portal.taxservice.am/sign-in/ համակարգով՝ նախնական նույնականացումից հետո։ Համակարգը ավտոմատ կկատարի հարկի հաշվարկը։
4․ Ի՞նչ կփոխի համակարգը․
- Կբարձրացնի հարկային կարգապահությունը;
- Պարզեցված հաշվարկման և վճարման մեխանիզմներով կթեթևացնի բիզնեսների վարչարարական բեռը։
Եկամուտների համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը տնտեսական թափանցիկության և արդարության կարևոր քայլ է։ Իսկ այս գործընթացը առանց դժվարությունների կատարելու համար դիմե՛ք մեզ և մեր փորձառու մասնագետները կհայտարարագրեն Ձեր եկամուտները րոպեների ընթացքում։
